Nadzór budowlany, samowola budowlana Zakup działki rolnej z budynkami - remont budynków i zabudowa siedliskowa Indywidualne porady prawne Izabela Nowacka-Marzeion • Opublikowane: 2022-03-03 • Aktualizacja: 2022-05-17 Chcę kupić ziemię rolną zabudowaną domem i budynkami gospodarskimi, powyżej 1 ha. Nie jestem rolnikiem indywidualnym, nie mam kwalifikacji rolniczych. Wiem, że mogę kupić taką ziemię za zgodą KOWR-u, na wniosek zbywcy (z uwagi na mój brak kwalifikacji rolniczych), a po zakupie muszę przez 5 lat prowadzić tam gospodarstwo rolne i nie mogę tej ziemi przez 5 lat sprzedać (chyba że za zgodą KOWR-u). Chcę się jednak upewnić, czy jeśli kupię taką ziemię (zabudowaną budynkami, powyżej 1 ha), to jako NIErolnik mogę swobodnie wyremontować istniejące na niej budynki gospodarcze? Czy też pojawią się w tym względzie jakieś ograniczenia prawne z racji, iż nie jestem rolnikiem indywidualnym? I drugie pytanie: czy gdybym kupiła samą ziemię rolną, niezabudowaną (powyżej 1 ha, za zgodą KOWR-u) i miała kwalifikacje rolnicze, to czy mogłabym na takiej ziemi postawić zabudowę siedliskową (dom, stodoła) od razu po zakupie (a nie np. po 5 latach gospodarowania na takiej ziemi)? Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Remont budynków w gospodarstwie Biorąc po uwagę, że otrzyma Pani zgodę KOWR-u na nabycie gruntów powyżej 1 ha, to jeśli będzie to siedlisko zabudowane, to na remont nie ma potrzeby uzyskiwania jakichkolwiek pozwoleń Na rozbudowę, nadbudowę – już tak. Wówczas istotne są zapisy planu zagospodarowania albo treść decyzji o warunkach zabudowy. Napiszę od razu, że jeśli plan zagospodarowania nie dopuszcza jakiejkolwiek zabudowy na działce rolnej, to nie ma szans, aby cokolwiek tam wybudować, a jeśli dopuszcza zabudowę siedliskową, to wybuduje Pani tam siedlisko – dom plus budynki gospodarcze, JEŚLI PROWADZI PANI GOSPODARSTWO ROLNE. A będzie Pani posiadaczką gospodarstwa rolnego pow. 1 ha. Nie musi być Pan płatnikiem KRUS-u, nie musi mieć Pan wykształcenia rolniczego, ale musi być Pani posiadaczem gospodarstwa rolnego pow. 1 ha, a zabudowa musi mieć związek z tymże gospodarstwem. Zobacz też: Budynek gospodarczy na działce rolnej Zabudowa zagrodowa na działce rolnej Przepisy prawa nie określają pojęcia zabudowy siedliskowej (działka siedliskowa, siedlisko), lecz pojęciami pokrewnymi są tutaj – zabudowa zagrodowa czy zabudowa rolnicza. Definicję zabudowy zagrodowej zawiera natomiast § 3 pkt 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 ze zm.), który stanowi, że „pod pojęciem zabudowy zagrodowej należy rozumieć w szczególności budynki mieszkalne, budynki gospodarcze lub inwentarskie w rodzinnych gospodarstwach rolnych, hodowlanych lub ogrodniczych oraz w gospodarstwach leśnych”. Natomiast według wyjaśnień językoznawców siedlisko to „miejsce czy teren zamieszkania, osiedlenia się, domu, a zabudowa zagrodowa to dom wiejski z podwórzem i zabudowaniami gospodarskimi, obejście” (Uniwersalny słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008). Siedlisko (działka siedliskowa) jest zatem miejscem o charakterze kameralnym czy prywatnym, w którym posadowiony jest dom mieszkalny i zabudowania gospodarskie i w którym koncentrują się czynności życiowe rolnika i jego rodziny i zaspokajane elementarne potrzeby życiowe (zob. wyrok Naczelnego Sadu Administracyjnego z dnia 10 marca 2011 r., sygn. akt II OSK 462/10). Przeczytaj też: Zabudowa zagrodowa jak obejść Działka siedliskowa W doktrynie przyjęto w ślad za orzecznictwem Sądu Najwyższego, że działka siedliskowa to wydzielony obszar gospodarstwa rolnego przeznaczony na utworzenie siedliska (dom mieszkalny, budynki inwentarskie i budowle rolnicze oraz podwórko) zabezpieczające działalność rolniczą. Taką też zabudowę można nazwać zabudową siedliskową. Działka siedliskowa może być wydzielona z jednej lub kilku działek ewidencyjnych wchodzących w skład danego gospodarstwa rolnego. Nie można zatem granic obszaru zajętego pod działkę siedliskową utożsamiać z granicami działki wyodrębnionej ewidencyjnie (zob. wyrok Naczelnego Sadu Administracyjnego z dnia 25 marca 2010 r., sygn. akt II OSK 922/09). Posiadanie mniej niż 1 ha wyklucza zasadniczo z jakiejkolwiek zabudowy z uwagi na teren rolny. Natomiast remont możliwy jest zawsze. Zobacz również: Budowa siedliska na działce rolnej Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Indywidualne porady prawne
Po ostatniej nowelizacji ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego obrót nieruchomościami rolnymi poniżej 1 ha jedynie pozornie został pozbawiony ograniczeń. Grunt rolny o takiej powierzchni swobodnie nabyć może każdy, należy jednak liczyć się z możliwością skorzystania przez KOWR z prawa pierwokupu w przypadku umowy sprzedaży oraz prawa nabycia, dotyczącego innych niż sprzedaż
Publikacja: 2022-06-22 Joanna Korzeniewska Ustawodawca uznał, że rolnicze gospodarstwa rolne zgodnie z Konstytucją powinny podlegać szczególnej ochronie, a ich rozwój winien być wzmocniony, aby jednocześnie zapewnić właściwe zagospodarowanie ziemi rolnej oraz bezpieczeństwo żywnościowe obywateli. Nieruchomość rolna to taka, która jest lub może być wykorzystana do prowadzenia działalności wytwórczej w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej. W dzisiejszym artykule zajmiemy się zagadnieniem nabywania gruntów rolnych. Czy każdy może kupić działkę rolną? Przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego nie stosuje się do działek o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha. Jednakże w praktyce bardzo rzadko spotyka się działki rolne o takiej powierzchni, gdyż zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami wydzielenie działek rolnych o takiej powierzchni dopuszczalne jest tylko w niektórych, wyjątkowych przypadkach (np. dla zwiększenia powierzchni działki sąsiedniej). Teoretycznie więc każdy może nabyć ziemię rolną o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha, jednak w praktyce to bardzo rzadkie przypadki. Ustawy nie stosuje się również do nieruchomości: wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, tych, które są drogami wewnętrznymi, położonych w granicach miasta, jeśli podjęto wobec tych działek uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej lub towarzyszącej. Zasadniczo nabywcą nieruchomości rolnej może być rolnik indywidualny, ale powierzchnia gospodarstwa nabywanego oraz tego dotychczas posiadanego nie może przekraczać 300 ha. Wprowadzono jednak wiele wyjątków od zasady, iż nabywcą może być tylko rolnik indywidualny, i należą do nich (jest ich zbyt wiele, by wymieniać wszystkie): osoby bliskie zbywcy (w praktyce to najbardziej istotne wyłączenie), Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego, niektóre spółki prawa handlowego, np. takie, których głównym udziałowcem lub akcjonariuszem jest Skarb Państwa, będące operatorami systemu przesyłowego lub z koncesją na przesył paliw ciekłych czy też będące dystrybutorami systemu gazowego, związki wyznaniowe, kościoły, parki narodowe. Ograniczenia w nabyciu nieruchomości rolnej nie obejmują również dziedziczenia ani zapisu windykacyjnego, natomiast zarówno umowy odpłatne, jak i nieodpłatne podlegają przepisom powyższej ustawy i nabywca powinien spełnić warunki w niej zawarte. WAŻNE! Działki rolne są nieruchomościami szczególnymi, a obrót nimi jest bardzo ograniczony i utrudniony. Można w sposób dowolny dysponować i zbywać nieruchomości rolne o powierzchni do 0,3 ha (lub 0,5 w przypadku siedliska). Istnieją również preferencje i udogodnienia dla niektórych podmiotów, których nie obowiązują rygory zawarte w poniższej ustawie, jednakże są to wyjątki. Kto jest rolnikiem? Pojęcie rolnika i nieruchomości rolnej Zgodnie z treścią ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego zasadniczo właścicielami gospodarstw rolnych, ziemi o przeznaczeniu rolniczym powinni być jedynie rolnicy indywidualni. Rolnikiem indywidualnym jest tylko osoba fizyczna będąca właścicielem, dzierżawcą, użytkownikiem wieczystym lub samoistnym posiadaczem nieruchomości rolnych. Łączna powierzchnia tych nieruchomości nie może przekraczać 300 ha. Oprócz tego rolnik indywidualny powinien mieć kwalifikacje rolnicze, prowadzić osobiście gospodarstwo rolne oraz od co najmniej 5 lat mieszkać w gminie, w której położona jest jedna z nieruchomości rolnych, które wchodzą w skład gospodarstwa rolnego. Prowadzenie gospodarstwa rolnego oznacza, że dana osoba pracuje w nim osobiście i podejmuje wszelkie decyzje dotyczące jego prowadzenia. Aby posiadać kwalifikacje rolne, należy posiadać wykształcenie rolnicze zawodowe, zasadnicze branżowe, a także średnie lub wyższe. Inna ewentualność to tytuł zawodowy (lub np. tytuł mistrza) w zawodzie, który jest przydatny w rolnictwie oraz ma minimum 3-letni staż pracy w rolnictwie. Inna ewentualność to wykształcenie wyższe nierolnicze i 3-letni staż pracy w rolnictwie lub studia podyplomowe z zakresu rolnictwa. Do posiadania kwalifikacji w rolnictwie może też okazać się wystarczające posiadanie wykształcenia podstawowego, średniego lub zawodowego oraz 5-letniego doświadczenia w pracy w rolnictwie. Aby jednak zaliczono staż pracy w rolnictwie, również trzeba spełnić określone warunki – należy w tym czasie podlegać ubezpieczeniu społecznemu rolników lub też prowadzić działalność w zakresie prowadzenia gospodarstwa rolnego o powierzchni min. 1 ha, być zatrudnionym na podstawie umowy o pracę (lub spółdzielczej umowy o pracę), albo też wykonywać pracę jako członek rolniczej spółdzielni produkcyjnej. Inną ewentualnością jest też praca w indywidualnym gospodarstwie rolnym potwierdzona zaświadczeniem. Co do pojęcia ziemi rolnej, to następuje odesłanie do Kodeksu cywilnego i zgodnie z jego zapisami ziemią rolną są nieruchomości, które są lub też mogą zostać wykorzystane do prowadzenia produkcji roślinnej i zwierzęcej, w tym również sadowniczej, ogrodniczej oraz rybnej. WAŻNE! Pojęcie rolnika indywidualnego, choć intuicyjnie wydaje się proste, wbrew pozorom potrafi być dość skomplikowane. Zasadniczo będąc rolnikiem powinno się dysponować odpowiednią wiedzą, kwalifikacjami oraz doświadczeniem, ale jest wiele sposobów i możliwości na zdobycie stosownych uprawnień. Kwalifikacje i doświadczenie rolnicze powinny zostać wykazane odpowiednimi dokumentami. Czy można kupić ziemię rolną nie będąc rolnikiem? Jak to przeprowadzić? Nabycie ziemi rolnej przez osobę niebędącą rolnikiem jest możliwe, choć utrudnione. Trzeba jednak pamiętać, iż fakt, że jest to możliwe, nie oznacza, że jest to pewne, gdyż może dojść do sytuacji, że jednej osobie się to uda, a drugiej już nie. Droga do nabycia nieruchomości rolnej uzależniona jest od tego, czy dana osoba planuje nabyć działkę poniżej lub powyżej 1 ha. Do kupna działki poniżej 1 ha nie trzeba być rolnikiem, pod tym względem sprawa jest dużo prostsza. Należy jednak pamiętać o tym, iż w takich przypadkach nie wyłącza się prawa do pierwokupu, czyli pierwszeństwa nabycia tej działki. Prawo pierwokupu może przysługiwać dzierżawcy (jeśli umowa dzierżawy spełnia określone warunki) lub też Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa (KOWR). Praktyka bardzo często wygląda tak, iż strony podpisują wstępną umowę sprzedaży, którą notariusz przesyła do KOWR. Ośrodek ma miesiąc na skorzystanie z prawa pierwokupu. Jeśli złoży oświadczenie, że z tego prawa nie skorzysta lub też nie podejmie żadnych działań, wówczas zbywca ma prawo do sprzedaży nieruchomości na rzecz zbywcy bez dokonywania żadnych dodatkowych formalności. Prawo pierwokupu nie przysługuje, gdy nabywcą jest osoba bliska dla zbywcy. Dodatkowym obowiązkiem, czy też obciążeniem, jest fakt, iż po kupnie nieruchomości przez okres 5 lat nie można zbyć nieruchomości i trzeba prowadzić gospodarstwo rolne. Można jednak zwrócić się do Krajowego Ośrodka z wnioskiem o wyrażenie zgody na zbycie przed upływem 5 lat, ale trzeba wykazać, iż zaszły ważne okoliczności, które uzasadniają takie zbycie. Nieruchomości rolne powyżej 1 ha zasadniczo mogą nabywać tylko rolnicy indywidualni, co ma na celu uniemożliwienie kupowania takiej ziemi osobom, które nie mają zamiaru prowadzić działalności rolniczej, a jedynie chcą korzystać z pewnych przywilejów przysługujących rolnikom. Może jednak dojść do kupna ziemi rolnej powyżej 1 ha przez nie-rolnika. W tym celu zbywca powinien wystąpić do KOWR z wnioskiem o wyrażenie na to zgody z formie decyzji administracyjnej. Powinien on jednocześnie wykazać, że nie ma możliwości zbycia ziemi na rzecz rolnika indywidualnego. Jeśli uda się doprowadzić do transakcji, nabywca również powinien prowadzić gospodarstwo rolne. WAŻNE! Nabycie ziemi do 1 ha przez nie-rolnika nie jest szczególnie skomplikowane i często udaje się to przeprowadzić, chyba że podmiot uprawniony skorzysta z prawa do pierwokupu. Aby kupić nieruchomość powyżej 1 ha, należy uzyskać zgodę Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Nieruchomości rolne mają w Polsce szczególny status i obrót nimi jest znacznie utrudniony. Ustawodawca przyznał daleko idące preferencje nabywania takich nieruchomości przez rodziny oraz rolników indywidualnych. Status rolnika przysługiwać będzie osobie dysponującej określonymi kwalifikacjami oraz doświadczeniem czy stażem zawodowym. Osoba niebędąca rolnikiem może nabyć działkę rolną, jeśli podmiot uprawniony nie skorzysta z prawa pierwokupu lub też uzyska zgodę Krajowego Ośrodka na kupno (przy działce powyżej 1 ha). W każdym przypadku nabywca ma obowiązek prowadzenia gospodarstwa rolnego. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Od 26 czerwca 2019 r. obowiązują przepisy nowelizujące ustawę o kształtowaniu ustroju rolnego. W jej świetle grunty rolne o powierzchni do 1 ha mogą nabyć osoby, które nie są rolnikami indywidualnymi. W takiej jednak sytuacji Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa ma prawo pierwokupu tychże gruntów rolnych.
Największą zmorą gotowych działek budowlanych jest ich cena. Rolne ziemie możemy raz, że kupić o wiele taniej, a dwa nierzadko w lepszej lokalizacji (dlatego, że nie są tak często kupowane, jak budowlane). Niestety odrolnienie działki to dosyć złożony proces. Obecnie prawo zezwala na zakup działki rolnej rolnikom lub osobom spokrewnionym z kimś, kto ma kwalifikacje rolnika, jednak istnieje kilka wyjątków. Czy można kupić ziemię rolną, nie mając kwalifikacji? Owszem, ale tylko do powierzchni poniżej 1 ha. Dla różnych wymiarów są odrębne zasady, np. zakup ziemi poniżej 30 arów (0,3 ha) może odbyć się bez poniżej podanych warunków. Działki powyżej 30 arów, mogą zostać nabyte, jeżeli Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, nie zdecyduje się na skorzystanie z prawa pierwokupu. Czyli pierwszeństwo, do wykupu ma osoba o statusie rolnika. Jeżeli jednak nie znajdzie się kupiec, instytucja może dać zezwolenie na zakup osobie bez odpowiednich etap można pominąć w przypadku, jeżeli powierzchnia nie przekracza 50 arów i zabudowana jest budynkiem mieszkalnym — wybudowanym przed 30 kwietnia 2016 r. Skąd akurat ta data? W tym dniu ustanowiono ograniczenia związane z nabywaniem ziemi ziemia poniżej 30 arów (0,3 ha) brak warunków zakupu,działka większa niż 30 arów, ale mniejsza niż 50 - wymaga uzyskanie zgody przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, lub nie, jeżeli na działce znajduje się budynek mieszkalny wybudowany przed 30 kwietnia 2016 roku,ziemia 50 arów (0,5 ha) - 99,99 arów (0,9 ha) - wymagane jest uzyskanie pozwolenia na zakup przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa Przeglądając oferty, możemy natknąć się na pojęcie działka rolno-budowlana. Co to znaczy? Działka owszem może mieć teren, na której można postawić dom, jednak nie zwalnia nas z obowiązku uzyskania zgody od gminy. Dlatego widząc działkę rolno-budowlaną, nadal powinniśmy się upewnić, czy bez przeszkód będziemy mogli postawić na niej dom. Plan miejscowego zagospodarowania przestrzennego oraz warunki zabudowy Czy jeżeli już mamy ziemię możemy wybudować dom? Niestety jeszcze nie. Prawo mają do tego wyłącznie rolnicy i dla nich są oddzielne regulacje dotyczące stawiania budynków mieszkalnych. Konieczne będzie przekształcenie działki rolnej na budowlaną. W przypadku osoby niemającej wymaganych kwalifikacji kolejnym krokiem jest przekształcenie działki rolnej na budowlaną. Aby to zrobić, trzeba zapoznać się z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (dostępny w gminie), z niego dowiemy się, czy nie wyklucza on postawienie budynku na działce. Jeżeli plan przewiduje ziemie do użytku wyłącznie rolnego, inwestor może ubiegać się o zmianę planu, poprzez wnioskowanie w urzędzie gminy. Chociaż są to już znaczne komplikacje i w większości wypadkach odradza się inwestowanie w taką ziemię. Wynika to z faktu, że nie ma prawnego określonego terminu wydania decyzji. Stąd możemy na nią czekać kilka miesięcy, a czasami i lat. Jak odrolnić działkę, jeżeli teren nie jest objęty planem zagospodarowania? Przede wszystkim należy złożyć wniosek o wydanie decyzji o warunkach zabudowy przez gminę. Wniosek o warunki zabudowy na działce rolnej Urząd może wydać pozytywną decyzję o warunki zabudowy na działce rolnej, jeżeli: jest co najmniej jedna działka sąsiednia, do której dostęp jest z tej samej drogi publicznej. A także musi być zabudowana w sposób pozwalający na określenie zasad zabudowy, która ma być kontynuowana. To jest tzw. zasada dobrego sąsiedztwa. Czyli, aby okolica wyglądała schludnie, domy nie powinny znacznie odbiegać się od ma dostęp do drogi publicznej,istniejące lub projektowane uzbrojenie terenu jest wystarczające dla planowanej inwestycji,teren nie wymaga uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśnedecyzja jest zgodna z innymi przepisami np. dot. ochrony środowiska Kolejnym krokiem jest uzyskanie decyzji o wyłączeniu ziemi z produkcji rolnej W przypadku działek z gruntem wysokiej klasy (I-III) będzie to dosyć trudne i o zgodę należy ubiegać się ministra rolnictwa. Natomiast niższej klasy (IV-VI), mogą zostać wyłączone z produkcji rolnej przez starostę. W przypadku działek rolnych, z wyższą klasą, istnieją warunki, które znoszą obowiązek uzyskania zgody ministra. Są to ziemia musi być położona w odległości do 50 m od działek budowlanych,ziemia musi znajdować się w odległości do 50 m od drogi publicznej,powierzchnia terenu nie przekracza 0,5 powinna zawierać się w obszarze zwartej zabudowy, czyli zgrupowaniu co najmniej 5 budynków, z wyjątkiem budynków o funkcji wyłącznie gospodarczej, pomiędzy budynkami maksymalna odległość nie może przekraczać 100 m. Wyłączenie ziemi z produkcji rolnej wymagają tereny o glebie wysokiej klasy oraz grunty, które są przydatne do użytku rolnego. Np. grunty z dostępem do zbiorników wodnych, z drogami służącymi jako dojazd do ziem rolnych, czy grunty pod budynkami i urządzeniami z przeznaczeniem do produkcji rolnej. Należy pamiętać, że wydanie decyzji o wyłączenie gruntu z produkcji rolnej wiąże się z opłatami, ponoszonymi albo jednorazowo, albo cyklicznie. Ile kosztuje odrolnienie działki? Koszt zależy od kilku grunt będzie wysokiej klasy, koszt zdecydowania się na dom na ziemi rolnej może znacznie przewyższyć opcje działki budowlanej. Cena jest również zależna od województwa, w jakim znajduje się ziemia. Podsumowując: Etap 1. Odrolnienie — zgodność planu przekształcania gruntu z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub wnioskowanie o zmianę planu. W przypadku braku MPZP, wnioskowanie o warunki 2. Wyłączenie z produkcji 3. Przekształcenie ziemi na budowlaną. Ważne, nabytą ziemię rolną, nie można sprzedać przez 5 lat. Chyba że otrzymaliśmy ją w spadku lub jest położona na granicach administracyjnych miasta. Czy warto zdecydować się na zakup działki rolnej? To zależy, czy działka jest opłacalna biorąc pod uwagę ponoszone dodatkowe koszta i czas potrzebny do dopełnienia formalności. Jeżeli okoliczności są sprzyjające, np. gmina nie ma szczególnych planów co do tych ziem, a grunt nie jest wysokiej klasy, proces może przebiec szybko, dlatego w takim przypadku okaże się, że warto. Do sprzedania działka rolne położone w miejscowości Rozprza Powierzchnia działki 9661 m2 Szerokość działki 6m. następnie po ok 40 m rozszerza się do 32 m. 9 661 m 2. Nr ref. gratka-GS-13432-1. 105 000 zł 11 zł/m2. Kania Góra, zgierski, łódzkie.19 sierpnia 2021 Kupno ziemi rolnej a obowiązki nabywcy > nieruchomości rolne Zainteresowanie nieruchomościami rolnymi nie maleje. W pierwszym kwartale 2021 roku zainteresowanie działkami rolnymi było o około 38% wyższe niż w ubiegłym roku. Z kolei działki siedliskowe cieszyły się podobno popularnością aż o 27% wyższą niż w roku 2020. Zdecydowanym faworytem były jednak działki leśne, które osiągnęły wynik wyższy od ubiegłorocznego aż o 70% (dla porównania, wzrost zainteresowania działkami budowlanymi odnotowano na poziomie 67%, co dało najwyższy wynik w historii rynku obrotu nieruchomościami). Działka rolna dla rolnika Z jednej strony argumentem przemawiającym za nabyciem nieruchomości rolnej jest z pewnością atrakcyjna cena za metr w porównaniu z działką budowlaną. Z drugiej strony, należy pamiętać o tym, że w Polsce obrót nieruchomościami rolnymi jest mocno ograniczony przepisami Ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego (dalej: „Ustawa”), a koszty związane z odrolnieniem działki mogą być wysokie – więcej na ten temat w naszym artykule: "Odrolnienie gruntu - kiedy jest możliwe i na czym polega". Często wśród zainteresowanych nabyciem gruntu rolnego pojawiają się podmioty, które prowadzą działalność związaną z rolnictwem. Wydaje się to być naturalne. Fakt prowadzenia działalności związanej np. ze sprzedażą lub najmem urządzeń i maszyn rolniczych, produkcją pasz czy prowadzeniem szkoleń dla rolników wydaje się być ułatwieniem w nabyciu gruntu rolnego. Czy jednak samo prowadzenie takiej działalności faktycznie otwiera drogę do nabycia gruntu i czy ułatwia wypełnienie obowiązków nabywcy gruntu rolnego określonych Ustawą? W jaki sposób zostać właścicielem nieruchomości rolnej Co do zasady, nieruchomość rolną o powierzchni do 0,3 ha może kupić każdy bez żadnych ograniczeń i obostrzeń - przepisy Ustawy nie mają wówczas zastosowania i procedura nabycia jest analogiczna do działki budowlanej. W takim wypadku nie ma znaczenia czy jest się rolnikiem indywidualnym, firmą produkującą pasze, przyszłym hodowcą czy deweloperem. Z punktu widzenia Ustawy nie ma też znaczenia w jaki sposób nieruchomość ta będzie wykorzystywana po nabyciu. Z kolei nieruchomości rolne o powierzchni powyżej 0,3 ha, a poniżej 1 ha może kupić podmiot nie będący rolnikiem indywidualnym, ale pamiętać należy w takim wypadku o prawie pierwokupu KOWR oraz o obowiązkach nabywcy, o których poniżej. Mimo tego, to właśnie działki o powierzchni do 1 ha cieszą się największym zainteresowaniem. Ich nabycie nie wymaga posiadania statusu rolnika indywidualnego czy uzyskania jakichkolwiek zgód, a zobowiązania jakie należy spełnić by cieszyć się własnym zielonym zakątkiem, są zasadniczo proste w realizacji. Do nabycia nieruchomości rolnej o powierzchni powyżej 1 ha wymagany jest już status rolnika indywidualnego, bądź zgoda Dyrektora Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, a w praktyce również zobowiązanie kupującego do prowadzenia na tej ziemi działalności rolniczej – więcej na temat zgód KOWR w naszym artykule: "Zgoda KOWR na zbycie i nabycie ziemi rolnej". Po nabyciu nieruchomości trzeba spełnić zobowiązania nałożone Ustawą. Prowadzenie działalności rolniczej – jak to rozumieć? Zgodnie z art. 2b ust. 1 Ustawy - nabywca nieruchomości rolnej jest obowiązany prowadzić gospodarstwo rolne, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia przez niego tej nieruchomości, a w przypadku osoby fizycznej prowadzić to gospodarstwo osobiście. Nadto, w okresie tym nabyta nieruchomość nie może być zbyta ani oddana w posiadanie innym podmiotom. Z kolei art. 2a ust. 4 pkt 1 lit. b Ustawy wśród elementów koniecznych wniosku o wyrażenie przez KOWR zgody na zbycie/nabycie nieruchomości rolnej wskazuje oświadczenie – iż nabywca nieruchomości rolnej zobowiąże się do prowadzenia działalności rolniczej na nabywanej nieruchomości rolnej. Zatem w przypadku nabycia nieruchomości rolnej o powierzchni powyżej 0,3 ha nabywca będący rolnikiem indywidualnym zobowiązany jest do spełnienia obowiązku prowadzenia gospodarstwa rolnego. Z kolei nabywca gruntu o powierzchni powyżej 1 ha uzyskujący zgodę KOWR i nie będący rolnikiem indywidualnym musi zobowiązać się do prowadzenia działalności rolniczej na nabywanej nieruchomości rolnej. Jakie zatem obowiązki leżą na nabywcach nieruchomości rolnej o powierzchni powyżej 0,3 ha i poniżej 1 ha, niebędących rolnikami indywidualnymi? Co dokładnie oznacza prowadzenie gospodarstwa rolnego i działalności rolniczej? Przepisy Ustawy nie definiują pojęcia „prowadzenia gospodarstwa rolnego”. W takiej sytuacji należy odnieść się do „prowadzenia działalności rolniczej” tj. „prowadzenie działalności rolniczej należy rozumieć jako prowadzenie działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej”. Prowadzenie gospodarstwa rolnego jest ściśle powiązane z prowadzeniem działalności rolniczej, która musi być „gdzieś” prowadzona, a specyfika działalności rolniczej przesądza o charakterze jednostki wytwórczej, w jakiej tego rodzaju działalność jest prowadzona, tj. gospodarstwo rolne, w którym kluczowe znaczenie odgrywają nieruchomości rolne, tj. nieruchomości na których działalność oparta o cykl rolno-biologiczny może być prowadzona (P. Wojciechowski, w: M. Korzycka (red.), Instytucje, s. 307). Prowadzanie działalności rolniczej (określanej też jako działalność wytwórcza w rolnictwie, produkcja rolna) jest kluczowym kryterium dla wyodrębnienia gospodarstwa rolnego. Prowadzenie gospodarstwa rolnego obejmuje zarówno czynności faktyczne jak i czynności prawne związane z prowadzeniem produkcji opartej o cykl rolno-biologiczny. Zatem osobiste prowadzenie gospodarstwa rolnego wymaga kompleksowego zaangażowania, bowiem obejmuje aż dwa elementy, tj. pracę w gospodarstwie oraz podejmowanie wszelkich decyzji dotyczących prowadzenia działalności rolniczej w tym gospodarstwie. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że bez istnienia gospodarstwa rolnego trudno jest mówić o jego prowadzeniu. Gospodarstwem rolnym z kolei może być nieruchomość nie tylko na której może być prowadzona działalność rolnicza, ale i spełniająca kryterium powierzchniowe – gospodarstwo powinno mieć co najmniej 1 ha. Jeśli wobec tego nabywca gruntu nie posiada łącznie więcej niż 1 ha nieruchomości rolnych można mieć wątpliwości czy na nabywanym gruncie może zobowiązać się do prowadzenia gospodarstwa. Można w takim wypadku pokusić się o stwierdzenie, że osoba niebędącą rolnikiem indywidualnym, nie posiadająca innego gruntu rolnego niż nabywany, który z kolei ma mniej niż 1 ha, nie może być zobowiązana do prowadzenia gospodarstwa rolnego. Z kolei prowadzenie działalności rolniczej zakłada aktywny udział z sferze produkcji rolnej. Nie będzie więc prowadzeniem działalności rolniczej sytuacja, w której stwierdza się, że konkretny podmiot posiada jedynie możliwość podjęcia działań w obszarze produkcji rolnej. Tym samym sam fakt posiadania nieruchomości rolnej nie sprawia, że podmiot prowadzi działalność rolniczą. Istnieje pogląd, zgodnie z którym działalność rolnicza powinna być prowadzona w celu zarobkowym i na własny rachunek rolnika. Zatem wytwarzanie rolnicze, które służy wyłącznie zaspokajaniu własnych potrzeb rolnika i jego rodziny, nie jest prowadzeniem działalności rolniczej w rozumieniu art. 2 pkt 3 Ustawy. Prowadzeniem działalności rolniczej nie jest również aktywność wytwórcza w rolnictwie, która jest podejmowana jedynie doraźnie (okazyjnie). Trudno jednak nie polemizować z tym stanowiskiem. Naszym zdaniem przepisy nie wskazują, że działalność taka musi być prowadzona w celu zarobkowym. Kwestia związana z zakwalifikowaniem przetwarzania dóbr będących efektem produkcji roślinnej lub zwierzęcej jako działalności rolnej nie jest jasna. Przeważa jednak pogląd, zgodnie z którym przetwarzanie produktów roślinnych lub zwierzęcych, ani innych produktów pochodzących od innych organizmów żywych, nie jest objęte przez art. 2 pkt 3 Ustawy. Istnieje bowiem różnica znaczeniowa między czynnościami, które można zakwalifikować jako wytwarzanie a czynnością przetwarzania. Należy zatem uznać, że prowadzenie działalności rolniczej obejmuje działalność wytwórczą w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, a przetwarzanie dóbr uzyskanych na skutek wytwarzania rolniczego nie stanowi działalności rolniczej w rozumieniu art. 2 pkt 3 Ustawy. Idąc dalej, sprzedaż produktów rolnych przed podmiot, który tych dóbr nie wytworzył, również nie jest prowadzeniem działalności rolniczej. Tak samo działalnością rolniczą stanowczo nie jest działalność powiązana z rolnictwem, towarzysząca czy usłużna wobec działalności rolniczej taka jak np. produkcja czy dystrybucja wszelkich urządzeń, wyposażenia, produktów dla rolnictwa czy usługi dla rolnictwa. Kontrole Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Planując nabycie nieruchomości rolnej, do której zastosowanie będą mieć przepisy regulujące obowiązki nabywcy, należy pamiętać o tym, aby sumiennie realizować zobowiązania do prowadzenia gospodarstwa lub odpowiednio działalności rolniczej, gdyż KOWR ma prawo kontrolować, czy nabywca nieruchomości rolnej faktycznie działalność taką prowadzi. W ramach tego nadzoru przeprowadzane są kontrole. Osoby upoważnione do przeprowadzenia kontroli mają prawo do wstępu na teren nieruchomości kontrolowanych podmiotów i żądania związanych z przedmiotem kontroli pisemnych lub ustnych informacji, czy też okazywania i udostępniania dokumentów. Sankcją za niewywiązywanie się z obowiązków nabywcy może być nawet wystąpienie przez KOWR do sądu o nabycie własności tej nieruchomości przez KOWR działający na rzecz Skarbu Państwa, za zapłatą ceny odpowiadającej jej wartości rynkowej określonej stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami. Autorzy: Adrianna Janicka Agata Pawlak-Jaszczak komentarze (0) Agata Pawlak-Jaszczak radca prawny /kontakt skontaktuj się Czytaj także: nieruchomości rolne 21 września 2021 Zmiana planu zagospodarowania przestrzennego Gdy planujemy zakup działki, jedną z podstawowych czynności przeprowadzanych w ramach audytu nieruchomości powinno być sprawdzenie, czy objęta jest ona miejscowym planem zagospodarowania... komentarze (0) czytaj więcej 30 marca 2021 Zgoda KOWR na zbycie i nabycie ziemi rolnej Zasadą wynikającą z ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego (ukur) jest możliwość nabycia gruntu rolnego wyłącznie przez rolnika indywidualnego. Z kolei nabywca gruntu rolnego nie może go... komentarze (0) czytaj więcej
W stanie prawnym, obowiązującym od dnia 30 kwietnia 2016 r.- co do zasady – nieruchomość rolną przez zasiedzenie może nabyć jedynie rolnik indywidualny i tylko jeżeli powierzchnia nabywanej nieruchomości rolnej wraz z nieruchomościami rolnymi stanowiącymi jego własność nie przekroczy 300 ha użytków rolnych (art. 172 § 3
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi opublikowało kolejną, już czwartą, wersję nowelizacji, która ułatwi obrót ziemią rolną. Pierwszy projekt w tej sprawie został skierowany do konsultacji publicznych jeszcze w listopadzie 2017 r., ale spotkał się z dużą krytyką. Najnowsza wersja nowelizacji ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz o zmianie niektórych innych ustaw jest z 21 listopada. Większość proponowanych przepisów ma obowiązywać po 14 dniach od dnia opublikowania ustawy. Każdy będzie mógł kupić hektar ziemi Przede wszystkim projekt pozwala na nabycie przez osoby nie będące rolnikami działek rolnych o powierzchni do 1 hektara, a także w toku postępowania egzekucyjnego lub upadłościowego, w wyniku podziału majątku po ustaniu małżeństwa, spadku, w wyniku przekształcenia spółek. W takich przypadkach na nabycie nieruchomości nie będzie potrzebna zgoda dyrektora generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, ale KOWR będzie miał prawo pierwokupu takich nieruchomości. Nowelizacja umożliwi też zakup wszystkim zainteresowanym gruntów rolnych położonych na terenach administracyjnych miast, a także działek oznaczonych w ewidencji jako grunty pod stawami, które stanowią co najmniej 70 proc. powierzchni nieruchomości; nabytych z państwowych zasobów jako tzw. ogródki działkowe. Stella Brzeszczyńska, Helena Ciepła Sprawdź POLECAMY Od maja 2016 roku, ziemię rolną może nabyć tylko rolnik indywidualny, który spełnia określone w ustawie kryteria. Inne podmioty na nabycie muszą uzyskać zgodę prezesa KOWR. Mogą ją jednak kupić tylko na cele rolne. Bez zgody sądu Ponadto projekt rozszerza katalog osób, na rzecz których może być zbyta nieruchomość - o rodzeństwo rodziców oraz pasierbów, a także łagodzi przepisy o zbyciu kupionej nieruchomości rolnej. Nabywca gruntów rolnych będzie musiał prowadzić gospodarstwo rolne przez 5 lat, a nie jak dotychczas przez 10 lat. Możliwe będzie zbycie takich gruntów przed upływem 5 lat za zgodą dyrektora KOWR w drodze decyzji administracyjnej, a nie przez sąd. Obrót nie zniknął W uzasadnieniu do projektu resort przekonuje, że dotychczasowe przepisy, wbrew obawom, nie spowodowały zamrożenia obrotu ziemią w Polsce. W obrocie prywatnym między rolnikami w 2017 r. doszło do ok. 57,5 tys. transakcji, a rok wcześniej było ich ok. 70 tys. Ponadto wprowadzone zmiany ustabilizowały ceny gruntów rolnych, który do 2016 r. gwałtowanie rosły osiągając w obrocie prywatnym 40 tys. za ha. W II kwartale 2018 r. cena 1 ha ziemi wyniosła 44,2 tys. zł. Czytaj w SIP LEX: Nowelizacja ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, a egzekucja z nieruchomości >> ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.kupno działki rolnej poniżej 1 ha
